W dniu 8 września 2023 roku w Muzeum Ziemi Koszyckiej odbył się wykład na temat „Katastrofa ekologiczna na Odrze – przypadek czy skutek ? ”. Wykład wygłosił Pan Jerzy Iwanicki - były Wicedyrektor Departamentu Zasobów Wodnych Ministerstwa Środowiska, którego przywitał i przedstawił Burmistrz Miasta i Gminy Koszce – Pan Stanisław Rybak.
W ponad godzinnym wystąpieniu Pan Jerzy Iwanicki opowiadał zarówno o zanieczyszczeniu rzeki Odry w lipcu i sierpniu 2022 roku jak i innych katastrofalnych zanieczyszczeniach wód w poprzednich latach. Zwrócił uwagę na to, iż katastrofę ekologiczną na Odrze można by uznać za wypadek losowy, gdyby nie wiedza o konsekwentnym lekceważeniu problemu jakości wód, a następnie o zachowaniu służb, które są odpowiedzialne za stan zasobów wodnych. Pan Iwanicki przypomniał, że już śnięcie ryb w marcu ubiegłego roku w Kanale Gliwickim powinno wywołać działania korygujące zrzuty szkodliwych substancji do rzek, tymczasem mogliśmy zaobserwować brak jakiejkolwiek reakcji służb odpowiedzialnych za gospodarkę wodną i służb reagowania kryzysowego na wstęp do zjawiska, które po kilku miesiącach osiągnęło rozmiary katastrofy ekologicznej. Pan Iwaniski stwierdził, iż aktualna polityka wodna w naszym kraju byłaby nowoczesna, ale w latach trzydziestych ubiegłego wieku, kiedy poziom rozwoju cywilizacyjnego był nieporównywalnie niższy, a wody były relatywnie czyste, natomiast po drugiej wojnie światowej, gdy nastąpił gwałtowny rozwój gospodarczy powstało około stu tysięcy nowych produktów chemicznych, które służą ludziom, ale po ich wykorzystaniu trafiają w ściekach, zmywach z powierzchni pól i dróg, oraz jako wszelkiego rodzaju śmieci do wód powierzchniowych i przenikają do wód podziemnych. Pan Iwanicki podał również przykłady działań podejmowanych na podstawie zasad gospodarowania wodą sformułowanych blisko sto lat temu, które w nowych warunkach są całkowicie nieskuteczne. I tak mająca ułatwić żeglugę regulacja rzek, spowodowała skrócenie ich biegów, zmniejszenie szorstkości koryt, a w konsekwencji zwiększenie częstotliwości i gwałtowności powodzi, natomiast „czysta energia”, którą miały produkować elektrownie wodne okazała się wcale nie tak czysta wobec spustoszeń , jakie spiętrzenia powodowały w dolinach poniżej piętrzeń i magazynowania w zbiornikach zanieczyszczeń spływających z góry. Pan Iwanicki zwrócił także uwagę, iż podstawą polityki gospodarowania zasobami wody są przepisy prawa i wynikająca z nich organizacja służb gospodarki wodą, natomiast w naszym kraju mamy: wadliwy zapis w Ustawie o Działach Administracji Rządowej, złe Prawo Wodne, decyzje rządu , które są nie do zaakceptowania w XXI wieku, wadliwą organizację służb odpowiedzialnych za gospodarowanie zasobami wody, czy brak procedur reagowania na wystąpienie stanów nadzwyczajnych. Wszystkie te wady prawno-organizacyjne zostały szczegółowo omówione przez p. Iwanickiego, który następnie przedstawił dramatyczne dane Głównego Urzędu Statystycznego, z których jasno wynika, że zdecydowana większość rzek i jezior w Polsce jest w stanie złym. Można by rzec, iż pojedyncze rzeki i jeziora będące w stanie dobrym są wyjątkami potwierdzającymi przerażającą regułę. Na koniec Pan Jerzy Iwanicki przypomniał, iż jeszcze jako urzędnik Ministerstwa Środowiska przedstawiał publicznie konkretne propozycje zmian w zakresie prawnych i organizacyjnych rozwiązań funkcjonowania gospodarki zasobami wody w stanach normalnych i nadzwyczajnych, które obejmują rzecz jasna również zagrożenia jakie w ubiegłym roku wystąpiły na Odrze.
Po zakończeniu wykładu Burmistrz Miasta i Gminy Koszce Pan Stanisław Rybak podziękował Panu Jerzemu Iwanickiemu za bardzo ciekawą prelekcję, wyrażając uznanie dla jego ogromnej wiedzy w zakresie gospodarowania zasobami wodnymi oraz informując, iż cały wykład „Katastrofa ekologiczna na Odrze – przypadek czy skutek ? ” będzie stopniowo publikowany na łamach Gazety Koszyckiej.
